Wprowadzanie w błąd opinii publicznej. Opinia Rady Etyki PR na temat ukrytej reklamy w mediach.

Wprowadzanie w błąd opinii publicznej.

Opinia Rady Etyki PR na temat ukrytej reklamy w mediach.

Rada Etyki Public Relations z niepokojem obserwuje negatywne zjawisko wzrastającej ingerencji działów marketingu naszych krajowych mediów w treści stron dziennikarskich. Jest to szczególnie widoczne w tytułach prasowych, ale także jest obecne w mediach elektronicznych oraz portalach internetowych.  W efekcie obok materiałów dziennikarskich zamieszcza się  płatne formy reklamy podobne do  advertoriali czy reklamy natywnej, ale bez informowania czytelnika, iż jest to materiał promocyjny.

Zdaniem Rady Etyki, upowszechnianie tego rodzaju praktyk - nazywanej też często przez jej sprzedawców „darmowym PR-em”-  to działanie szkodliwe społecznie, które świadomie wprowadza odbiorców w błąd i destruktywnie wpływa na ich opinię, łamie zasady rzetelnego dziennikarstwa oraz ma negatywny wpływ na komunikację społeczną. Do rozwoju i umocnienia tego zjawiska oprócz wydawnictw przyczyniają się adresaci takich propozycji – przedstawiciele działów marketingu oraz działów komunikacji, jak również  innych podmiotów, które decydują się na tę formę współpracy z mediami.

Przykładem takiej nagannej praktyki jest oferta, rozsyłana w grudniu 2016 r. przez pracownika działu reklamy jednej z gazet codziennych:

„Uprzejmie informuję, że rozpoczynamy nową edycję dodatków tematycznych.  26 stycznia XXX opublikuje w całym swoim nakładzie wydanie specjalnego dodatku pt. XXX (…)

Proponujemy dodatkowo nieodpłatne przygotowanie artykułów i wywiadów przez naszych dziennikarzy w ramach współpracy ( wykupując powierzchnię pod artykuł lub wywiad ). Przygotowane w ten sposób materiały promocyjne będą miały wygląd zgodny z layoutem materiałów redakcyjnych i nie będą oznaczane jako materiały sponsorowane.”

Powyższa propozycja nosi znamiona czynu nieuczciwej konkurencji oraz łamie postanowienia zawodowych kodeksów etycznych takich jak Kodeks Etyki Dziennikarskiej SDP  (art. V. pkt 18), Dziennikarski Kodeks Obyczajowy (Kodeks Etyki Dziennikarzy - art. VI); Kodeks Etyki PSPR (art. 8 i 10), Karta Przejrzystości Relacji  („materiał redakcyjny”), Kodeks Dobrych Praktyk ZFPR (art. I pkt 1, art. II pkt 7).

Przytoczony przykład to tylko  jedna  z wielu form coraz liczniejszych propozycji wykupienia ukrytej reklamy. Ukryta reklama szkodzi wszystkim uczestnikom komunikacji: media i dziennikarze tracą wiarygodność i niezależność – a co za tym idzie zaufanie odbiorców, odbiorcy zostają pozbawieni rzetelnej oraz transparentnej informacji - w efekcie tracą zaufanie i odchodzą od mediów tradycyjnych jako źródła informacji,  a wraz z odpływem odbiorców, od mediów odchodzą też reklamodawcy.

Opisane praktyki prowadzą do degradacji roli public relations, ponieważ kupowanie wywiadów, recenzji, tekstów pozbawia naszą branżę najważniejszego elementu intelektualnej kreatywności, prowadzi do dewaluacji wszystkich działań PR, a w połączeniu z wyniszczającą konkurencją cenową jest jednym z najsilniejszych czynników opóźniających rozwój branży i opóźniających budowanie świadomego społeczeństwa obywatelskiego, uniemożliwiając pozyskiwanie  w zróżnicowanych formach rzetelnej, weryfikowalnej informacji.

Rada Etyki Public Relations postanowiła, że przypadkach dalej powtarzających się, podobnych nagannych praktyk i ofert, będzie zwracała na nie uwagę odpowiednich instytucji, np.  takich jak Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

O Radzie Etyki Public Relations

Rada Etyki Public Relations jest powołanym przez organizacje branży public relations w Polsce (Związek Firm Public Relations i Polskie Stowarzyszenie Public Relations) niezależnym, społecznym narzędziem kontroli i edukacji praktyków komunikacji społecznej i marketingowej w zakresie przestrzegania i stosowania norm etycznych i pożądanych zachowań w praktyce zawodowej. Rada Etyki Public Relations zabiera głos zarówno autonomicznie w kwestii obserwowanych zjawisk, jak i w sprawach pojedynczych zdarzeń będących udziałem uczestników rynku komunikacji marketingowej, działając w takich przypadkach na zasadzie sądu koleżeńskiego. Radę Etyki Public Relations tworzą autorytety środowiska naukowców i specjalistów z wieloletnim doświadczeniem i uznanymi dokonaniami zawodowymi. Wszystkie publiczne wypowiedzi Rady Etyki Public Relations oparte są o zasady przyjęte w międzynarodowych i krajowych dokumentach dotyczących etycznego wykonywania profesji komunikatora (specjalisty public relations) oraz o odpowiednie normatywne akty prawne obowiązujące w Polsce.